Kurkuma is een specerij die onmisbaar is in de Indiase keuken als smaakmaker en kleurstof. Dit gele goedje wordt al duizenden jaren gebruikt als natuurlijk medicijn in de Ayurvedische geneeskunde. Het biedt dan ook vele gezondheidsvoordelen, en om die reden zijn kurkuma supplementen ontzettend populair. Wat kan kurkuma allemaal voor jouw gezondheid betekenen? Lees snel verder om de tien effecten van kurkuma te ontdekken.
Wat is kurkuma?
Kurkuma, ook wel geelwortel genoemd, is een stof die wordt gewonnen uit de Curcuma Longa plant. Deze specerij geeft veel smaak en kleur aan (Indiaas) eten, en wordt onder andere verbouwd in Azië, Zuid-Amerika en Afrika. Kurkuma bevat curcumine, een stof die ontstekingsremmende en antibacteriële eigenschappen heeft. Om die reden wordt het ook gebruikt als supplement en in de cosmetica.
Tegenwoordig wordt kurkuma als “superfood” gezien, hoewel de belangrijkste actieve stof curcumine is en maar in beperkte mate aanwezig is in kurkuma. Kurkuma bevat slechts twee á vijf procent curcumine. Om die reden worden er ook supplementen gemaakt die geconcentreerde curcumine bevatten. Aan veel kurkuma supplementen wordt vaak zwarte peper toegevoegd om de werkzaamheid te bevorderen.
De 10 belangrijkste effecten van kurkuma
Kurkuma is dus een bijzonder middel dat voor allerlei doeleinden kan worden ingezet. Wellicht kun je kurkuma toevoegen aan je dagelijkse voeding om je lichaam en weerstand extra te ondersteunen. Hieronder bespreken we de belangrijkste gezondheidsvoordelen van kurkuma, zowel puur als in de vorm van supplementen.
1. Kurkuma heeft ontstekingsremmende eigenschappen
Uit onderzoek is gebleken dat curcumine ontstekingen in het lichaam kan tegengaan.1 De productie van moleculen die ontstekingen bevorderen wordt afgeremd door curcumine, terwijl die van ontstekingsremmende moleculen juist wordt gestimuleerd. Ontstekingen zijn uiteraard een normale reactie op verwondingen en ziektes, maar chronische ontstekingen kunnen leiden tot allerlei gezondheidsproblemen. Om die reden is kurkuma (en curcumine in het bijzonder) een veelbelovende stof die kan worden ingezet bij verschillende ontstekingsziekten.
2. Kurkuma bevat antioxidanten
Antioxidanten beschermen het lichaam tegen vrije radicalen, die schadelijk zijn voor de cellen en weefsels in je lichaam. Door bijvoorbeeld UV-straling en luchtvervuiling kunnen deze vrije radicalen ontstaan. Antioxidanten zijn dus erg belangrijk om de schade die wordt veroorzaakt door vrije radicalen te beperken.
Curcumine heeft antioxidatieve eigenschappen en kan helpen om vrije radicalen te neutraliseren.2 Op die manier wordt je lichaam dus beschermd tegen schade van vrije radicalen en mogelijk, op de lange termijn, tegen sommige chronische ziekten.
3. Kurkuma is goed voor de spijsvertering
Wellicht heb je weleens gemerkt dat je na het eten van Indiase gerechten prima naar het toilet kan. Hoewel dit in sommige gevallen kan komen doordat je darmen niet gewend zijn aan dit type gerechten (en je zelfs naar de WC moet rennen) is het tevens goed mogelijk dat kurkuma de boel op gang heeft gebracht. Door de productie van gal te stimuleren, kan kurkuma namelijk bijdragen aan de afbraak van vetten. Ook kan kurkuma helpen tegen prikkelbare darmsyndroom en de klachten die daarmee gepaard gaan, zoals maagpijn en een opgeblazen gevoel.3
4. Kurkuma kan je cholesterolgehalte verlagen
Een aantal studies hebben aangetoond dat curcumine het gehalte aan slechte cholesterol in je lichaam kan verlagen. Hoe dit precies werkt is tot op heden nog niet duidelijk, maar wetenschappers vermoeden dat curcumine de productie van cholesterol in de lever kan verminderen.
5. Kurkuma kan misselijkheid tegengaan
Een minder bekend voordeel van kurkuma is dat het mogelijk kan worden ingezet tegen misselijkheid. Dit komt waarschijnlijk doordat kurkuma goed werkt tegen allerlei spijsverteringsproblemen. Hoewel zwangere vrouwen die last hebben van misselijkheid zonder problemen wat kurkuma aan hun gerechten kunnen toevoegen, kunnen zij beter geen kurkuma supplementen gebruiken. Tevens is meer onderzoek nodig om de werking van kurkuma tegen misselijkheid vast te stellen.
6. Kurkuma kan helpen tegen depressieve klachten
Hoewel niet precies duidelijk is hoe het mogelijk is dat kurkuma kan helpen bij milde vormen van depressie, vermoeden wetenschappers dat dit te maken heeft met de ontstekingsremmende eigenschappen van curcumine. Daarnaast kan dit effect te maken hebben met de invloed die curcumine heeft op de werking van serotonine en dopamine in de hersenen. Deze twee neurotransmitters spelen een belangrijke rol bij het reguleren van onze stemming en emoties.
7. Kurkuma kan helpen bij huidproblemen
Als je last hebt van acne, eczeem of psoriasis, dan kunnen de ontstekingsremmende eigenschappen van kurkuma soms helpen om deze huidklachten tegen te gaan. Ook de antibacteriële eigenschappen van kurkuma kunnen een belangrijke bijdrage leveren, vooral als je last hebt van acne. Hierbij gaat het om de inname van kurkuma via voeding of supplementen, hoewel kurkuma ook kan worden toegevoegd aan (homemade) maskers. Wees voorzichtig hiermee, want kurkuma kan de huid verkleuren.
8. Kurkuma kan de bloedsuikerspiegel reguleren
Curcumine kan de activiteit van enzymen die betrokken zijn bij de afbraak van suikers en koolhydraten verminderen, waardoor koolhydraten langzamer worden afgebroken. Op deze manier ontstaat er geen plotselinge piek in je bloedsuikergehalte en blijft je energieniveau stabiel. Ook kan curcumine de insulinegevoeligheid van cellen verbeteren, waardoor ze makkelijker glucose kunnen opnemen om de bloedsuikerspiegel verder te reguleren.
9. Kurkuma kan het immuunsysteem versterken
Zoals we hierboven al beschreven, heeft curcumine antioxidatieve en ontstekingsremmende eigenschappen. Om die reden kan kurkuma tevens het immuunsysteem versterken. Ook kan kurkuma de activiteit van bepaalde immuuncellen die belangrijk zijn voor je weerstand verhogen.
10. Kurkuma kan helpen bij gewrichtspijn
Aangezien gewrichtspijn wordt veroorzaakt door ontstekingen in de gewrichten, kan curcumine helpen om deze ontstekingen tegen te gaan. Zowel de ontstekingsremmende als de antioxidatieve eigenschappen van kurkuma kunnen bijdragen aan het verminderen van gewrichtspijn. Volgens meerdere studies kan kurkuma daarom als aanvullend middel worden toegepast bij mensen die last hebben van artritis en andere ontstekingsziekten.4 Grotere klinische proeven zijn nodig om de behandeling van dit soort ziektes met kurkuma als standaardtherapie te aanvaarden.
Kurkuma supplementen
Kurkuma supplementen bevatten de stof curcumine in geconcentreerde vorm. Ze zijn veilig voor de meeste mensen zolang daarbij de aanbevolen dosering in acht wordt genomen. Het is hoe dan ook verstandig eerst met een arts te overleggen, want sommige mensen kunnen allergische reacties krijgen van kurkuma. Ook kunnen er interacties optreden met bepaalde medicijnen, en kun je ze beter niet nemen als je zwanger bent.
Zoals al eerder gezegd kun je wel kurkuma toevoegen aan je maaltijd en zo toch genieten van de positieve effecten van kurkuma. Hoewel de concentratie curcumine wel veel minder hoog is dan in supplementen, kan het regelmatig toevoegen van kurkuma aan je eten een bijdrage leveren aan je totale inname van curcumine. Op die manier kun je alsnog profiteren van de gezondheidseffecten van kurkuma.
