Volgens de Ayurveda bestaan er drie basiskrachten, of Dosha’s, in de natuur die ook in ons eigen lichaam voorkomen. Ons Ayurveda-type (dosha-type, constitutietype, ‘Prakriti’) ligt vast vanaf de geboorte en bepaalt niet alleen onze lichaamsbouw, geestelijke gesteldheid, vaardigheden en voorkeuren maar ook hoe we reageren op bepaalde voedingsmiddelen, seizoenen, het weer en de uitdagingen van het dagelijks leven.
De Ayurvedische Dosha’s kunnen worden geclassificeerd aan de hand van hun eigenschappen. Er zijn drie verschillende types: Vata, Pitta en Kapha. Welk type Ayurveda je bent, bepaalt hoe je lichaam en geest reageren op de wereld om je heen.
Ayurveda is een traditionele Indiase geneeswijze die uitgebreid is onderzocht en geperfectioneerd over duizenden jaren. Ayurveda gaat ervan uit dat goede gezondheid het gevolg is van een evenwicht tussen de lichamelijke, emotionele en spirituele aspecten van het leven. De Ayurvedische geneeskunde rijk is aan kennis over voeding, kruiden en massage. Ayurveda is een preventieve geneeswijze die je helpt bewust te worden van wat voor jou goed is en hoe je gezond kunt blijven.
Welk dosha ben je volgens de Ayurveda en wat zijn de kenmerken
Elk type heeft zijn eigen kenmerken die bepalen hoe we op bepaalde dingen in het leven reageren. Blijf lezen om meer te leren over elk type en kijk welk type jij bent!
Vata
Ben je altijd in de weer, bedenk je voortdurend nieuwe ideeën en projecten, maar vind je het moeilijk om je eraan te houden? Heb je de neiging tot droge huid en droog haar, en heb je moeite met een goede nachtrust? Het klinkt alsof je in de Ayurveda een Vata-type bent. Mensen die meestal Vata zijn, zijn meestal mager, energiek en creatief, maar ze kunnen ook gemakkelijk verstrooid zijn en een koud gevoel hebben. Kunnen veel energie hebben. Om het evenwicht te bewaren is het belangrijk voor Vata’s om rauw, koud eten en drinken en alles met veel suiker te vermijden. In plaats daarvan moeten zij zich richten op aardend voedsel. Dit houdt in dat je het bij voedzaam, gekookt voedsel zoals stoofschotels en warme granen moet houden. Tijdens de koudere maanden moet je je goed inpakken en warm houden om te voorkomen dat je ziek wordt. Het omarmen van deze zelfzorgpraktijken kan Vata’s helpen geconcentreerd, geaard en in balans te blijven. Vata is de lichtste van de drie dosha’s.
Voeding Vata
Warme en gekookte groenten zoals pompoen en zoete aardappel, voedzame soepen en stoofschotels, hoogwaardige eiwitten zoals eieren, zuivel, noten en zaden, en fruit dat niet te rijp of te zuur is, zoals mango’s of bessen. Vata’s hebben ook baat bij gezonde vetten in avocado’s of ghee. Het is belangrijk om te onthouden dat hoewel Vata-balancerende voedingsmiddelen nuttig kunnen zijn, ze niet alleen moeten worden gebruikt om onevenwichtigheden te genezen – uiteindelijk is het een balans van voeding, levensstijlkeuzes en zelfzorg die leiden tot Vata-harmonie.
Pitta
Pitta is de middelste dosha. Als je jezelf beschouwt als een heethoofdige doorzetter, zou je volgens de Ayurveda wel eens een Pitta-type kunnen zijn. Mensen met deze dosha hebben meestal een gemiddelde lichaamsbouw en staan bekend om hun ambitie en gedrevenheid. Deze vurige aard kan zich echter ook uiten in prikkelbaarheid en hoofdpijn. Gelukkig zijn er enkele eenvoudige stappen die je kunt nemen om het evenwicht te bewaren en het hoofd koel te houden (zowel figuurlijk als letterlijk). Vermijd pittig of zuur voedsel en extreme temperaturen. Concentreer je in plaats daarvan op verkoelend voedsel zoals komkommers, meloenen en bladgroenten. En neem tijdens de hete zomermaanden voorzorgsmaatregelen tegen overmatige blootstelling aan hitte. Door je Pitta energie in balans te brengen, kun je je vurige aard op een positieve manier inzetten en nog meer succes boeken.
Voeding Pitta
Volgens de principes van de Ayurveda moeten mensen met een overwegend pitta dosha zich in hun dieet richten op verkoelende, lichte en vochtinbrengende voedingsmiddelen. Hieronder vallen vruchten als meloen en kokosnoot, groenten als komkommers en bladgroenten, en granen als haver en rijst. Pitta personen kunnen ook baat hebben bij het verminderen van hun inname van mogelijk verzwarende voedingsmiddelen zoals pittige gerechten, geraffineerde suikers, alcohol en gefrituurde of vette producten. Het gebruik van kruidenthee zoals kamille of munt kan ook helpen om pitta-energie in evenwicht te brengen. Natuurlijk is het belangrijk te bedenken dat elk lichaam uniek is en andere voedingsbehoeften kan hebben; overleg met een Ayurvedisch arts kan persoonlijke begeleiding bieden voor optimale voeding.
Kapha
Kapha is de zwaarste dosha. Ben jij voortdurend de aangewezen bestuurder omdat je vrienden jouw tolerantie voor alcohol gewoon niet kunnen bijbenen? Noemen mensen je vaak de “rots” of “vaste” vriend als ze steun nodig hebben? Dan is de kans groot dat je volgens de Ayurvedische principes een Kapha-type bent. Mensen met deze dosha hebben meestal dik haar en een dikke huid, en zijn vaak groter van gestalte. Hoewel hun geduld en nuchtere aard hen geweldige partners en vrienden maken, kan een teveel aan Kapha leiden tot traagheid en zelfs depressie. Om deze neigingen tegen te gaan, is het belangrijk dat Kapha’s zuivelproducten, vet vlees en zoetigheid vermijden ten gunste van lichter fruit zoals appels en bessen, en bladgroenten. Bovendien is de lente een goede tijd voor Kapha’s om ervoor te zorgen dat ze actief blijven, zodat ze niet stagneren. Dus ga je gang, omarm je innerlijke Kapha en geniet van alle voordelen die deze dosha te bieden heeft – vergeet alleen niet op je voeding en lichaamsbeweging te letten!
Voeding Kapha
Kapha-dominante personen moeten zich richten op licht, droog voedsel dat gemakkelijk te verteren is. Voedsel met veel water of verzadigde vetten kan de neiging van Kapha tot lusteloosheid en gewichtstoename verergeren. Concentreer je op groenten (vooral bladgroenten), zuur fruit zoals grapefruit, en verwarmende kruiden zoals gember en zwarte peper. Kapha-types moeten zuivel vermijden, want dat verhoogt de slijmproductie). Neem in plaats daarvan amandelmelk of kokosyoghurt voor extra romigheid. Onthoud: voed je Kapha zelf met hele, verse voedingsmiddelen en laat die zware, bewerkte opties op de plank staan!
Hoe kan je jouw dosha versterken of juist verzachten
Wist je dat er manieren zijn om je dosha, de energie die volgens de Ayurveda je lichamelijke en psychische kenmerken vormt, te beheren? Door te bepalen of je dosha in of uit balans is, kun je stappen ondernemen om hem te versterken of te verzachten. Voedingsmiddelen spelen een centrale rol bij het handhaven van het evenwicht, want bepaalde voedingsmiddelen hebben een grotere invloed op sommige dosha’s en weinig op andere. Regelmatige lichaamsbeweging kan ook helpen om alle drie de dosha’s in balans te houden. Naast lichamelijke oefeningen kan het opnemen van mindfulness rituelen zoals meditatie en dagboeken helpen bij het bereiken van evenwicht. Dus de volgende keer dat je merkt dat je je uit balans voelt, probeer dan je dieet en bewegingsroutine aan te passen, en neem wat mindful momenten in je dag op – misschien merk je wel een positieve verandering in je dosha!
