De dagen worden langer en warmer en het zonnetje laat zich steeds vaker zien – heerlijk! Maar de zon kan ook negatieve gevolgen hebben, zoals huidveroudering, huidverbranding en, op de lange termijn, huidkanker. Zeker bij kinderen is de huid nog vatbaarder en gevoeliger voor (ernstige) verbranding.
Het voelt soms wat dubbel: buiten zijn en buitenspelen is namelijk ontzettend belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Ze doen er voldoende beweging op, versterken hun motoriek en bouwen sociale contacten op. Maar hoe zorg je ervoor dat dit veilig gebeurt? Want verbranden op jonge leeftijd kan de kans op huidkanker op latere leeftijd flink verhogen.
In dit blog deel ik alle ins en outs, zodat kinderen veilig buiten kunnen spelen, zwemmen en plezier maken — of dat nu hier in Nederland is of tijdens een vakantie in warmere en zonnigere oorden. Waar moet je op letten bij het kiezen van een zonnebrandcrème? Hoe zorg je ervoor dat zonbescherming blijft werken, ook als jouw waterratje continu in het zwembad ligt? En hoe creëer je een goede gewoonte die kinderen kunnen vasthouden als ze ouder worden?
Waarom zijn kinderen extra kwetsbaar voor de zon?
De huid van kinderen is nog volop in ontwikkeling. Daardoor is die een stuk dunner en gevoeliger dan die van volwassenen. UV-straling dringt makkelijker door en kan zo sneller schade aanrichten. Omdat de huid nog zo gevoelig is, verbrandt het niet alleen sneller, maar heeft het ook langer nodig om te herstellen.
Juist daarom is het belangrijk om kinderen van jongs af aan goed te beschermen tegen de zon. En nog beter: leer ze gewoontes aan waar ze later ook iets aan hebben. Want verbranding op jonge leeftijd kan de kans op huidkanker op latere leeftijd flink vergroten.
Kinderen zijn vaak meer buiten dan volwassenen. Zelf weet ik nog goed hoe dat vroeger ging. Jarenlang stonden wij op dezelfde camping op de Veluwe. Mijn moeder zwaaide me ’s ochtends uit en pas rond etenstijd kwam ik weer eens aanwaaien. De hele dag op pad: zwemmen, voetballen, hutten bouwen — noem maar op. Dat is hartstikke goed voor je motoriek en sociale ontwikkeling, natuurlijk. Maar al dat buiten zijn betekent ook: veel blootstelling aan de zon. Daarom is het zo belangrijk om kinderen al op jonge leeftijd te leren hoe ze hun huid kunnen beschermen, zonder dat het buiten spelen minder leuk wordt.
De basis van zonbescherming: de 5 gouden regels
Zonbescherming hoeft niet ingewikkeld te zijn, zolang je een paar basisregels volgt. Door deze gewoontes al op jonge leeftijd aan te leren, maak je het voor je kind vanzelfsprekend om zich te beschermen tegen de zon. Hier zijn de vijf gouden regels waar je altijd op kunt terugvallen:
- 1. Vermijd de zon op het heetst van de dag: Tussen 11.00 en 15.00 uur is de zon op z’n sterkst. Probeer in die uren de schaduw op te zoeken of binnen te blijven. Plan bijvoorbeeld buitenactiviteiten in de ochtend of later op de middag.
- 2. Bescherm met kleding: Luchtige, maar bedekkende kleding is een van de beste manieren om de huid te beschermen. Denk aan shirts met lange mouwen, een hoedje met een brede rand en eventueel UV-werende kleding, zeker als je kind lang in de zon is of veel zwemt.
- 3. Smeer goed en vaak met zonnebrandcrème: Gebruik altijd een zonnebrandcrème met minimaal SPF 30, of liever nog SPF 50. Of kies een zonnebrand speciaal voor kinderen. Breng het royaal aan en smeer om de twee uur opnieuw — en altijd na het zwemmen of als je kind veel heeft gezweet.
- 4. Vergeet de zonnebril niet: Ook de ogen van kinderen zijn gevoelig voor UV-straling. Een zonnebril met goede UV-bescherming is geen overbodige luxe. Kies er een die goed past en stevig genoeg is voor het spelen.
- 5. Geef het goede voorbeeld: Kinderen doen wat jij doet. Smeer jezelf dus ook in, zoek zelf de schaduw op, en draag beschermende kleding. Als jij het normaal maakt, wordt het voor hen ook vanzelfsprekend.
Hoe kies je de juiste zonnebrandcrème voor kinderen?
Als je voor het schap met zonnebrand staat, duizelt het je misschien wel: spray of crème? SPF 30 of 50? Waterresistent? En wat betekenen al die termen nou eigenlijk? Geen zorgen — het is minder ingewikkeld dan het lijkt. Hier zijn een paar dingen die je helpen om de juiste keuze te maken voor je kind.
Kies een product speciaal voor kinderen
Zonnebrandcrèmes voor kinderen zijn vaak milder, parfumvrij en hypoallergeen. Ze zijn afgestemd op de gevoelige huid van jonge kinderen en verkleinen de kans op huidirritatie. Voor kinderen is SPF 50 de beste keuze. Dit biedt de hoogste bescherming tegen UVB-straling, die verantwoordelijk is voor verbranding. SPF 30 mag ook, maar liever niet bij felle zon of op vakantie in zonnige landen.
Waterresistentie is een must
Kinderen spelen, zweten en zwemmen — dus kies altijd voor een waterresistente zonnebrand. Let op: ‘waterresistent’ betekent niet dat je niet opnieuw hoeft te smeren. Ook dan geldt: na zwemmen of afdrogen, altijd opnieuw insmeren. Dit zorgt ervoor dat de zonnebrand beter blijft werken.
Hoe en wanneer zonnebrand aanbrengen?
Nu je weet welke zonnebrand je het beste kunt kiezen, begint het echte werk! Want hoe vaak moet je smeren? En hoeveel zonnebrandcrème heb je nodig? Het is vooral belangrijk om op tijd te beginnen met smeren. Zonnebrandcrème heeft zo’n 20 tot 30 minuten nodig voordat het voldoende is ingetrokken. Zorg er dus voor dat je het opsmeert voordat je naar buiten gaat. Ga je eerder naar buiten? Zorg dan dat je de eerste 30 minuten in de schaduw blijft en/of kies voor extra beschermende kleding.
We hebben vaak de neiging om veel te zuinig te zijn met zonnebrand, waardoor de beschermingsfactor flink omlaag gaat. Een kind van 4 jaar heeft per smeerbeurt al zo’n 5 tot 6 theelepels nodig. Je zou het zo kunnen verdelen:
- 1 theelepel voor het gezicht en de hals
- 1 voor elke arm
- 1 voor de borst en buik
- 1 voor rug en schouders
- 1 voor elk been
En daarnaast is het natuurlijk belangrijk om regelmatig te herhalen. Smeer in ieder geval om de twee uur je kind opnieuw in, maar ook altijd na het zwemmen, afdrogen of als je kind veel zweet (bijvoorbeeld tijdens het sporten). Je kunt beter te vaak smeren dan net te weinig. Vergeet je net als ik vaak die tweede of derde smeerbeurt? Mij helpt het altijd om wekkers te zetten, zodat ik het simpelweg niet kan vergeten.
Extra tips voor vakantie en stranddagen
Op vakanties of tijdens warme dagen loopt de zonkracht vaak op. Het is extra belangrijk om jezelf en jouw kind te beschermen tegen de zon! Heb je al eens gedacht aan een parasolletje voor op het strand? Zeker voor jonge kinderen is het tijdens hun middagdutje geen overbodige luxe om in de schaduw te liggen. Met een parasolletje weet je zeker dat er schaduw is.
Is jouw kind een echt waterratje? Denk dan eens aan een UV-shirt. Dit zorgt ervoor dat je kind goed beschermd blijft. Zelfs waterresistente zonnebrand gaat er een beetje vanaf als je maar lang genoeg in het water blijft. Z’n shirtje zorgt dat het kind lekker zijn gang kan gaan, zonder continu te hoeven smeren. En ze zijn er tegenwoordig in verschillende kleuren en printjes! En dit UV-shirt is zelfs gemaakt van gerecyclede petflessen!
Zonbescherming als gewoonte voor het leven
Buiten spelen, zwemmen, zandkastelen bouwen — het hoort allemaal bij kind-zijn. En het is ook heel belangrijk dat kinderen dit kunnen en blijven doen. Maar het is aan de ouders om te zorgen dat die fijne herinneringen ook echt zorgeloos blijven.
Met de juiste bescherming en een beetje voorbereiding kun je al een groot verschil maken. Door kinderen nu al te leren hoe belangrijk het is om hun huid te beschermen, geef je ze iets mee waar ze hun hele leven profijt van hebben. Smeren wordt een gewoonte, net als tandenpoetsen of een gordel omdoen in de auto.
Dus: blijf lekker naar buiten gaan, geniet van de zon, maar doe het slim. En vergeet niet – Jij bent het beste voorbeeld dat je kind kan hebben.
