Ik reis regelmatig naar allerlei verschillende plekken en wat me telkens weer opvalt, is hoe anders mensen in elk land omgaan met zon en hitte. Zonbescherming is geen universeel recept; het is verweven met cultuur, klimaat en gewoontes. In de woestijn van Jordanië zagen we hoe mannen en vrouwen zichzelf volledig bedekken met luchtige lagen stof – niet om te verbergen, maar juist om zich te beschermen tegen de genadeloze zon. Mijn Chinese tante vermijdt juist elke straal zonlicht om haar huid licht te houden en in India ontdekte ik hoe mensen natuurlijke ingrediënten als kurkuma of sandelhout gebruiken om hun huid te verzorgen én beschermen.
De zon voelt ook overal anders. In een droge woestijn waar geen schaduw te vinden is, heb je andere bescherming nodig dan in een vochtige jungle waar je zonnebrand eraf zweet voordat het is ingetrokken. En dat maakt mij nieuwsgierig, want wat kunnen wij leren van de manier waarop andere culturen omgaan met de zon?
Bedoeïenen & nomadenculturen: Bedekken in plaats van insmeren
Tijdens onze reis door Jordanië viel me meteen iets op: ondanks de felle en snikhete zon liep iedereen daar volledig bedekt. Eerst dacht ik: Hoe houden ze het vol in deze hitte? Maar hoe langer we daar waren, hoe logischer het werd. Die kleding was niet alleen een traditie, het was pure zonbescherming.
Waar wij op warme dagen geneigd zijn om zo min mogelijk aan te trekken in de hoop wat afkoeling te vinden, werkt het daar precies andersom. Door je huid te bedekken met lichte, ademende stoffen, hou je de zon letterlijk op afstand. Je verbrandt niet, je huid droogt minder uit en je zweet verdampt trager, waardoor je lichaam beter op temperatuur blijft. En daarnaast ziet het er ook nog eens prachtig uit!
Ik vond het een mooie reminder dat zonbescherming niet altijd uit een flesje hoeft te komen. Een luchtige linnen blouse, een goede hoed, een dunne doek over je schouders – dat soort dingen kunnen net zo effectief zijn. Misschien zelfs beter, zeker als je in een droog en heet klimaat bent.
Het zette me aan het denken: hoeveel zonnebrand zou je besparen als je gewoon wat vaker kiest voor kleding die beschermt? Minder smeren, meer bedekken, zo simpel kan het eigenlijk zijn!
Zuid-Oost Azië: Schaduw zoeken en SPF als gewoonte
Wat me altijd is bijgebleven tijdens onze reizen door landen als Thailand, Vietnam en Taiwan, is hoe vanzelfsprekend zonbescherming daar is. Je ziet het aan alles: mensen dragen lange mouwen terwijl het 35 graden is, zitten op de scooter met handschoenen aan of lopen onder een paraplu en dan niet omdat het regent.
Het deed me denken aan mijn Chinese tante. Zij doet er ook alles aan om niet te verbranden – of eigenlijk: om helemaal niet bruin te worden. Ze heeft standaard een hoed bij zich, draagt altijd lange mouwen en als ze naar buiten gaat, neemt ze haar paraplu net zo vanzelfsprekend mee als haar handtas. Voor haar is een lichte huid een teken van verzorging en dat zie je in veel Aziatische culturen terug.
In de winkels in Zuidoost Azië – van Taipei tot Bangkok – zie je schappen vol producten met SPF. En niet alleen zonnebrandcrème, maar ook dagcrèmes, poeders en sprays. Geen plakkerige witte laag, maar lichte, prettige formules die passen bij het klimaat en de dagelijkse routine.
Wat ik daar heel inspirerend aan vond, is dat zonbescherming geen ‘extra stap’ lijkt te zijn. Het is gewoon onderdeel van hoe je voor jezelf zorgt. Net zoals wij ons gezicht wassen of tandenpoetsen. Dat maakte het voor mij ineens veel makkelijker om het ook zo te benaderen: niet alleen smeren als ik op het strand lig, maar elke dag een beetje aandacht voor mijn huid.
Een luchtige blouse, een zonnepet, een fijne SPF-crème – het hoeft allemaal niet groots of ingewikkeld te zijn. Juist die kleine, dagelijkse keuzes maken uiteindelijk het verschil.
India & omstreken: Beschermen met de kracht van de natuur
Tijdens onze reis door India werd ik me ineens heel bewust van hoeveel kennis er in traditionele culturen zit als het gaat om huidverzorging en zonbescherming. Waar wij snel grijpen naar een tube zonnebrand, maken mensen daar al eeuwen gebruik van natuurlijke ingrediënten.
We kwamen bijvoorbeeld kurkuma niet alleen in curry’s tegen, maar ook als ingrediënt in gezichtsmaskers. Het zou ontstekingsremmend werken en de huid beschermen tegen schadelijke invloeden van buitenaf, waaronder zonlicht. Sandelhoutpasta wordt ook veel gebruikt, vooral om de huid te verkoelen na blootstelling aan de zon.
Wat me opviel, is hoe vanzelfsprekend deze middelen daar worden ingezet. Niet als “alternatief”, maar echt als eerste keuze. En het gaat verder dan alleen bescherming: de focus ligt ook op het versterken en herstellen van de huid van binnenuit. Denk aan verkoelende drankjes, kruidenthee, of bepaalde voeding die kan helpen bij oververhitting van het lichaam.
Dat zette me aan het denken over hoe vaak wij zonbescherming puur aan de buitenkant zoeken, terwijl er ook zoveel te halen valt uit natuurlijke ondersteuning. Natuurlijk is niet elke plant een vervanger voor een goed SPF-product, maar er zit wél veel waarde in die eeuwenoude remedies – zeker als aanvulling op je routine.
Sindsdien kijk ik anders naar zonbescherming. Ik ben mij veel bewuster van wat ik op mijn huid smeer en realiseer me dat natuurlijke producten ook goed kunnen werken. Zo gebruik ik zelf tegenwoordig liever een natuurlijke zonnebrand dan één met allerlei stoffen die je huid alleen maar verder uitdrogen.
Midden-Amerika: Kleurrijke tradities en zonbescherming
Reizen door Midden-Amerika was een ontdekkingsreis in zonbescherming die veel verder gaat dan alleen smeren met zonnebrandcrème. Wat me meteen opviel, was de rijke geschiedenis en de manier waarop oude tradities en natuur samenkomen in de zorg voor de huid.
Neem bijvoorbeeld de Maya’s – zij wisten al eeuwen geleden hoe krachtig de zon was en hoe je je daartegen kan beschermen. Ingrediënten zoals aloë vera, dat verkoelend en helend werkt, zijn daar nog steeds onmisbaar. En wat dacht je van cacao? Niet alleen voor chocolade, maar ook als huidverzorging: het zit vol antioxidanten die de huid beschermen tegen schade door zon en veroudering.
Daarnaast is de kleurrijke kleding van de regio ook een vorm van zonbescherming. Luchtige, vaak handgeweven stoffen die niet alleen stijlvol zijn, maar ook praktisch: ze houden je koel en beschermen je tegen de zon. Mensen hier dragen die kleding met trots en gebruiken het bewust om zich te beschermen.
Ik heb hier geleerd dat deze prachtige kleding in verschillende lagen juist kan helpen om jezelf te verkoelen. Het is bijzonder hoe eeuwenoude tradities samengaan met de gewoontes van nu. En ook hier leerde ik weer dat natuurlijke producten ook goed kunnen beschermen. Nog meer redenen dus om te kiezen voor een natuurlijk zonnebrand!
Europa & Amerika: Van zonnebaden tot zonbescherming
In Zuid-Europa is zonnebaden bijna een levensstijl. De zon is daar iets om van te genieten, te vieren en zelfs een beetje na te jagen. Een mooi kleurtje is een teken van vakantie, gezondheid en welzijn. Maar dat heeft ook zijn keerzijde: verbranding en huidproblemen komen daar vaker voor, waarschijnlijk doordat de gevaren van de zon vaak worden onderschat.
Daar tegenover staat Noord-Amerika, waar je soms bijna het gevoel krijgt dat zonbescherming een serieuze, bijna militante zaak is. Hoge SPF-facturen, beschermende kleding, hoeden en schaduw zoeken lijken standaard en onmisbaar. De mentaliteit daar is: voorkomen is beter dan genezen, en dat zie je terug in de manier waarop mensen hun huid verzorgen.
Wat me opvalt is dat beide werelden iets van elkaar kunnen leren. Zuid-Europeanen zouden wat vaker bewust mogen smeren, terwijl Noord-Amerikanen misschien iets meer zouden kunnen genieten zonder meteen te blokkeren. Voor ons allemaal geldt: de zon is prachtig en krachtig en hoe je ermee omgaat, hangt ook af van waar je bent en wie je bent.
Wat wij kunnen leren van de verschillende gewoontes op het gebied van zonbescherming
Na al die reizen, van de woestijnen in Jordanië tot de vochtige jungles van Zuidoost-Azië, is mij het nodige opgevallen. Bijvoorbeeld dat zonbescherming écht niet ‘one size fits all’ is. Wat je nodig hebt, hangt voor een groot deel af van waar je bent, hoe de zon daar schijnt en wat voor klimaat je om je heen hebt.
In de droge, brandende hitte van de woestijn is het echt heel belangrijk jezelf zo veel mogelijk te bedekken met luchtige, bedekkende kleding. Daar werkt het niet om alleen een laagje zonnebrand te smeren, want de zon is er onverbiddelijk en er is geen schaduw te vinden. Het gaat dan ook om bescherming van top tot teen, met ademende stoffen die je koel houden.
Maar stap je over naar een vochtige jungle, zoals in Maleisië of Thailand, dan merk je dat de aanpak weer anders moet. Smeer je daar zonnebrand? Dan zweet je alles meteen weer weg. Een waterresistente zonnebrand die ook nog eens snel intrekt is dan belangrijk. En dan nog is het belangrijk om regelmatig de schaduw op te zoeken en natuurlijk moet je ervoor zorgen dat je voldoende drinkt.
Wat ik daarnaast heb geleerd, is dat zonbescherming niet alleen gaat over je huid beschermen, maar ook over jezelf respecteren in een bepaalde omgeving. En dat kan voor iedereen weer anders zijn. In sommige landen is het dragen van korte kleding niet wenselijk en kies ik sneller voor een dunne broek en een katoenen blouse. In andere landen smeer ik liever natuurlijke zonnebrand en draag ik juist wel die korte broek.
Wat ik jou wil meegeven? Kijk goed naar je omgeving, luister naar je lichaam, en maak zonbescherming onderdeel van je dagelijkse routine – op een manier die voor jou werkt én die duurzaam is voor jezelf én de aarde. Want die zon is prachtig, krachtig en essentieel, maar zonder de juiste bescherming kan deze ook schade toebrengen.
Dus of je nu in de stad bent, op het strand of in de bergen: kies bewust. Zo blijft de zon je vriend, waar je ook bent.
