Je hartslag schiet omhoog, je ademhaling wordt gejaagder, en je voelt een kloppende pijn in je hoofd opkomen. Je weet meteen waar je mee te maken hebt: stress! Iedereen heeft hier helaas wel eens last van. En in sommige gevallen is een beetje stress juist goed. Maar wat zijn de effecten van langdurige stress op je lichaam?
Zoals je in dit artikel kunt lezen, zijn de gevolgen ingrijpender dan je denkt. Gelukkig zijn er ook manieren om stress te verminderen. Want als je dag in, dag uit gestresst bent, maak je je leven een stuk minder leuk. En dát is natuurlijk niet de bedoeling!
De gevolgen van stress
Hoewel de effecten van stress zich bij iedereen op een andere manier kunnen uiten, komen ze bij de meeste mensen overeen. Fitplein heeft de belangrijkste en meest voorkomende problemen voor je op een rijtje gezet.
1. Gespannen spieren, snellere ademhaling en hoofdpijn
Veel mensen merken als ze plotseling gestresst raken dat hun schouders en nek opeens een stuk ‘strakker’ aanvoelen. En dat is niet zo gek, want door stress spannen meerdere spieren in je lichaam zich continue aan. Ook de spieren die je helpen om adem te halen spannen zich bijvoorbeeld aan, waardoor je ademhaling meer gejaagd wordt. Als je langdurig gestresst bent kun je tevens last krijgen van spanningshoofdpijn, die veroorzaakt wordt door gespannen spieren.
2. Vermoeidheid en verminderd concentratievermogen
Het spreekt voor zich dat je door stress vaak maar moeilijk in slaap kunt komen. Als je de hele tijd ligt te piekeren terwijl je in bed ligt, is het moeilijk om voldoende nachtrust te krijgen. Slapeloosheid leidt vervolgens weer tot vermoeidheid overdag, waardoor je je minder goed kunt concentreren. Sowieso is het ontzettend lastig je te concentreren als je erg gestresst bent, dus al deze effecten versterken elkaar ook nog eens.
3. Darmproblemen en zwakker immuunsysteem
Heb je ook wel eens gehad dat je door acute stress naar het toilet moest rennen? Darmproblemen komen veel voor bij mensen die vaak last hebben van veel stress. Stress beïnvloedt namelijk de manier waarop voedsel door je lichaam wordt vervoerd, wat kan leiden tot zowel diarree als verstopping. Sommige mensen krijgen ook last van brandend maagzuur. Op de lange termijn wordt het risico op diabetes type II groter doordat je lever onder stress extra glucose aanmaakt om je extra energie te geven. Als je last hebt van chronische stress kan je lever deze extra aanmaak van glucose maar moeilijk bijhouden.
Ook je immuunsysteem krijgt een flinke optater door stress. Hoewel een klein beetje stress geen problemen veroorzaakt (en je weerstand zelfs een handje helpt op de korte termijn), vergroot continue stress je kans op virale en bacteriële infecties. Daarnaast kan het langer duren om te genezen van verschillende ziektes.
4. Vruchtbaarheidsproblemen
Een bekend probleem van te veel stress is dat het lastiger kan worden om kinderen te krijgen. Hoewel er allerlei factoren zijn die de vruchtbaarheid bij zowel mannen als vrouwen beïnvloeden, kan stress zoveel impact hebben dat het onze voortplantingsorganen negatief beïnvloedt. Bij mannen zal het testosteron gehalte op den duur dalen, waardoor de aanmaak van sperma afneemt. Ook kunnen mannen erectieproblemen krijgen. Bij vrouwen kan de menstruatie onregelmatig worden of zelfs helemaal wegblijven.
Nog een probleem kan zijn dat je libido ver te zoeken is als je gespannen bent. Hierdoor wordt het extra lastig om zwanger te raken.
5. Hartproblemen
Zodra ons stressniveau omhoog schiet, gaat ons hart opeens sneller kloppen. Dit gebeurt automatisch om meer bloed naar onze ledematen en organen te pompen. Op deze manier kunnen we beter presteren. Bij voortdurende stress kan dit echter hartproblemen veroorzaken. Zo kunnen je slagaderen beschadigd raken door een hoge bloeddruk.
Stress: een vicieuze cirkel
Het probleem van stress is dat alle gevolgen elkaar versterken. Als je darmen uit balans zijn door te veel stress bijvoorbeeld, kan je immuunsysteem minder goed z’n werk doen. En ook als je maar weinig nachtrust krijgt door al je gepieker wordt je weerstand daar de dupe van. Het gevolg is dat je sneller ziek wordt, wat weer meer stress veroorzaakt. Kortom: bij stress heb je te maken met een vicieuze cirkel.
Stress verminderen
Hoe kun je nu stress verminderen? Hoewel het makkelijker is gezegd dan gedaan, is het erg belangrijk dat je stress zoveel mogelijk probeert te beperken. De meeste manieren die we hieronder bespreken om stress tegen te gaan spreken misschien voor zich, maar toch negeren veel mensen dit soort adviezen. Als je geeft om je lichaam en je (mentale) gezondheid in het algemeen, doe je er goed aan ze toch eens uit te proberen.
- Stel prioriteiten. Doe eerst die dingen die het meest belangrijk zijn. Waar mogelijk kun je taken uit handen geven (hoe moeilijk dat misschien ook is voor je).
- Relativeer. Vraag jezelf af: wat is nu het ergste dat kan gebeuren? Je zult zien dat veel dingen wel meevallen en dat je ze veel meer aandacht geeft dan nodig is.
- Pak je agenda erbij en maak een planning. Als je al je taken altijd maar in je hoofd hebt, heb je maar weinig ruimte over om aan andere dingen te denken. Schrijf je taken op en ga na hoeveel tijd je ongeveer per taak bezig mag zijn. Op die manier voorkom je ook dat je te veel tijd besteedt aan dingen die er niet toe doen.
- Praat erover. Bespreek je zorgen met een goede vriend of vriendin die je kan steunen. Het is sowieso een fijne gedachte dat je er niet alleen voor staat, en wie weet kunnen je vrienden je helpen.
- Blijf actief. Ook al denk je dat je geen tijd hebt voor een korte wandeling in de natuur, doe het toch. De frisse lucht en de extra stappen helpen je om je hoofd leeg te maken en de zaken weer helder voor ogen te krijgen.
- Leef gezond. Probeer niet naar slecht voedsel, verdovende en / of stimulerende middelen of sigaretten te grijpen. Gezonde maaltijden en voldoende water kunnen echt helpen om je meer relaxed te voelen.
- Mediteer. Door te mediteren reguleer je je ademhaling, wat weer helpt om je hartslag in toom te houden. Het kan al helpen om een paar minuutjes goed op je ademhaling te letten en goed in- en uit te ademen.
Wees lief voor jezelf!
Aangezien de gevolgen van stress behoorlijk heftig kunnen zijn, is het goed om je innerlijke rust zoveel mogelijk te beschermen. Je kunt niet alles perfect doen, hoe graag je dat ook zou willen. Soms is ‘voldoende’ gewoon goed. Het leven is te kort om de tijd die je hebt gestresst door te brengen!
