Vitamine B12, we krijgen ontzettend veel vragen over de functie ervan, de symptomen en oorzaken van een B12 tekort en wat je kan doen om een tekort te voorkomen. Daar gaat deze blog over.
Wat is de functie van vitamine B12
Vitamine B12, ook wel cobalmines of extrinsieke factor genoemd. Waar hebben we het eigenlijk over? Wikipedia zegt: ‘vitamine B12, ook wel cobalamines, vormen een groep van macrocyclische organometaalverbindingen met een enkelvoudig, tweevoudig of drievoudig positief geladen kobaltion.
Goed, ik snap dankzij de onbegrijpelijke taal van Wiki waarom jullie hier vragen over stellen en ga deze nu beantwoorden 😉
B12 is onmisbaar voor de aanmaak van rode bloedcellen en een goede werking van je zenuwen. B12 tekort is heel ernstig en kan leiden tot bloedarmoede maar zelfs tot permanente schade aan zenuwen en hersenen.
B12 is, net als de andere B-vitaminen, in water oplosbaar. Maar net als de vetoplosbare vitaminen heeft B12 wel een voorraad voor 3 tot 10 jaar in ons lichaam. Daarom is B12 best wel uniek.
Vitamine B12 wordt ook cobalamine genoemd. In het centrum van vitamine B12 zit het metaal kobalt, daar komt de naam vandaan. We zijn afhankelijk van vitamine B12 in onze voeding. B12 zit alleen in vlees, vis, eieren en zuivel. Daarom lopen mensen die geen dierlijke producten eten het grootste risico op een B12 tekort. Vitamine B12 speelt een belangrijke rol bij de gezondheid van je
- zenuwstelsel
- immuunsysteem
- hart- en vaatstelsel
- maag-darmstelsel
- bewegingsstelsel (spieren, pezen en botten)
Wat zijn de symptomen van vitamine B12 tekort?
Waarom wordt een vitamine B12 tekort niet gemakkelijk opgemerkt? Dat begrijp je beter nu je net hebt gelezen in welke systemen in je lichaam vitamine B12 allemaal een rol speelt. Een vitamine B12 tekort kan zich dus ook op heel veel en veel verschillende manieren uiten. Het kan zich onder andere uiten in:
Neurologische klachten
- Tintelingen en spierkrampen
- Geheugenverlies en concentratieproblemen
- Afasie (niet op woorden kunnen komen of verkeerde woorden gebruiken)
- Ataxie (vallen, tegen dingen aanlopen, verlies van positiegevoel)
- Verminderde pijnbeleving, fijne motoriek, reuk en smaak
Psychische klachten (neuro-psychiatrisch):
- Depressie, nervositeit, geïrriteerdheid, prikkelbaarheid, stemmingswisselingen, gedragsveranderingen, apathie
- Dementie, verwardheid
- Psychose, paranoia, hallucinaties
Overige klachten
- Spierpijn en krachtsverlies
- Glossitis (ontstoken tong), branderige, pijnlijke of prikkelende tong, gevoelige mond
- Vermoeidheid, slaperigheid, zwakte
- Misselijkheid, verlies van eetlust, gewichtsverlies
- Gewrichtsklachten
- Kortademigheid, benauwdheid, hartkloppingen
- Het koud hebben
- Veranderingen in gezichtsveld, wazig zien
- Darmklachten of incontinentie
- Spiertrekkingen en spierkrampen
- Oorsuizen
Eigenlijk is de lijst met symptomen oneindig. Het is belangrijk om -als je een aantal van de symptomen herkent- een tekort aan vitamine B12 uit te sluiten. Klachten kunnen immers flink verergeren en ook kunnen er diverse nieuwe klachten bij komen. Lees meer over de voorkomende klachten op Stichting B12 tekort.
Oorzaken van een vitamine B12 tekort
Het ligt voor de hand om te denken dat een tekort aan B12 ontstaat doordat je te weinig voeding consumeert waarin B12 zit. Dat is slechts één van de vele oorzaken. Grofweg zijn er 4 categorieën van oorzaken:
- verminderde inname (geen/te weinig dierlijke producten in de voeding)
- een gestoorde opname (B12 wordt niet opgenomen door het lichaam)
- aangeboren stoornissen in de stofwisseling
- overige oorzaken, zoals bepaalde medicijnen.
De precieze oorzaak is moeilijk vast te stellen, zeker ook omdat er sprake kan zijn van een combinatie van oorzaken. Enkele oorzaken kunnen worden behandeld maar helaas zijn er ook veel oorzaken niet te genezen. In deze gevallen is een blijvende behandeling helaas noodzakelijk.
Hoe kan je een vitamine B12 tekort voorkomen?
Voeding rijk aan vitamine B12
Als je een tekort blijkt te hebben aan B12, wordt snel geadviseerd om voeding rijk aan B12 te consumeren of om B12 als supplement extra te slikken of middels injecties toe te dienen.
Helaas blijkt de oorzaak vaak anders. Als je regelmatig dierlijke producten consumeert zoals vlees, vis, eieren en zuivel, dan krijg je voldoende vitamine B12 binnen. Als je specifieke B-supplementen gebruikt, krijg je ook voldoende vitamine B12 binnen. Als je vitamine B12 waarde ondanks voldoende inname laag blijft, is er overduidelijk iets anders aan de hand. Dan is er sprake van een opnamestoornis.
Vitamine B12 supplementen
Bij onvoldoende inname van vitamine B12 nemen de stofwisselingsproducten homocysteïne en methylmalonzuur toe. Ook foliumzuur kan niet (voldoende) gebruikt worden. Om dit te voorkomen moeten dus vitamine B12-supplementen geslikt worden. Met name veganisten die geen vitamine B12-supplementen slikken, lopen het risico op een vitamine B12-tekort. Onvoldoende inname van vitamine B12 kan ook van invloed zijn op een gezonde zwangerschap en ook zuigelingen krijgen te weinig vitamine B12 binnen wanneer borstvoeding wordt gegeven. Wanneer wordt overgegaan tot suppletie van vitamine B12 kan dat door het slikken van vitamine B12 supplementen maar bij erg lage waarden vitamine B12 zijn injecties vaak een aanbevolen oplossing. Vaak zijn injecties tijdelijk om de voorraaf vitamine B12 weer aan te vullen en wordt er daarna volstaan met het slikken van supplementen. Zie voor meer informatie Stichting B12 tekort.
Kan je een overdosis vitamine B12 krijgen?
Al meer dan 50 jaar worden vitamine B12 tekorten behandeld met hoge doseringen vitamine B12 injecties. Instanties als de Gezondheidsraad en het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg geven te kennen dat vitamine B12 niet toxisch is. Het Regionaal Tuchtcollege liet in 2009 zelfs weten dat een overdosis vitamine B12 onmogelijk is, omdat een overschot aan hydrocobalamine door de nieren wordt uitgescheiden.
Lees voor aanvullende informatie als ook voor linkjes naar wetenschappelijke publicaties meer bij Stichting B12 tekort.
B12 en veganisten?
Wil je hier meer informatie over, lees dan het artikel van Lera.
Gerelateerde producten: hooggedoseerde B12 supplementen
 |
 |
