Drinkwater zuiveren in Nederland?

2015 is hét jaar van de ‘Sustainable Development Goals (SDG)‘, opvolger van de Millennium Development Goals. Door urbanisatie, bevolkingsgroei en klimaatverandering staan waterbeheer en sanitatie wereldwijd onder grote druk, met voedseltekorten, uitputting van natuurlijke bronnen en bodemdaling als gevolg. UNICEF meldde vorig jaar dat 768 miljoen mensen, voornamelijk armen, nog altijd onvoldoende toegang hebben tot zuiver water. Dagelijks sterven 1.400 kinderen onder de vijf jaar aan gevolgen van slechte hygiëne. UNICEF werkt met het WaSH-programma (Water, Sanitair en Hygiëne) in meer dan honderd landen.

Elk jaar als ik deze cijfers weer hoor of lees, dan realiseer ik me hoe stuitend het is… 768 miljoen mensen! Gelukkig hebben wij stromend water, elke dag opnieuw, dat wordt gecontroleerd door diverse instanties en dat als voldoende veilig voor onze gezondheid wordt bestempeld.

Kraanwater kwaliteit in Nederland

De kwaliteit van het kraanwater in Nederland is steeds vaker onderwerp van gesprek. Dit jaar zag ik op de nationale gezondheidsbeurs voor het eerst meer dan 5 standhouders met diverse oplossingen om het Nederlands kraanwater te zuiveren. We worden er niet actief ziek van, maar met de ernstige aantasting van onze bodem door alle graaf- en booractiviteiten (schaliegas), overbemesting, (dier)geneesmiddelen en algehele industriële vervuiling wordt de winning van schoon drinkwater een onmogelijke taak. Vitens luidde vorig jaar de noodklok en moest verschillende waterbronnen in Nederland sluiten vanwege inferieure kwaliteit. De realiteit is dat ons kraanwater veilig drinkwater produceert, maar geen ultra-zuiver drinkwater. Ik schreef naar aanleiding van dit bericht vorig jaar een blog waarom je zelf kraanwater moet zuiveren. 

Maar veilig voor de gezondheid is niet hetzelfde als volledig gifvrij. Ons drinkwater uit de kraan bevat (zij het lage concentraties) gifstoffen als pesticiden, medicijnresten, industriële verontreiniging en zware metalen.

Zuiveringstechnieken houden moderne vervuiling nauwelijks bij

Al enkele jaren volg ik de onderzoeken die worden uitgevoerd door, of onder begeleiding van, Pim de Hoogt. Pim de Voogt is bijzonder hoogleraar Chemie van (emerging) watercontaminanten aan de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica van de Universiteit van Amsterdam (UvA). Een bijzonder interessant onderzoek is gewijd aan perfluorverbindingen, welke vragen om nieuwe zuiveringsmethoden van ons drinkwater. 

De aanwezigheid van perfluoroalkylzuren, in het Nederlandse drinkwater laat zien dat de huidige zuiveringsmethodes nog niet in staat zijn om sommige perfluoralkaanzuren geheel te verwijderen (zie hiervoor ook het onderzoek dat Christian Eschauzier, die is gepromoveerd op deze materie.

Perfluoroalkylzuren (PFAAs) zijn stoffen die veel worden toegepast in industriële en consumptiegoederen vanwege hun water-, vet- en vuilafstotende eigenschappen en hun microbiële en chemische stabiliteit. Zo worden ze gebruikt bij de productie van waterafstotende jassen, brandblusmiddelen en anti-aanbaklagen in pannen. Bestaande zuiveringsmethoden voor drinkwater – zoals duinfiltratie en ozonbehandeling – blijken weinig tot geen effect te hebben op de verwijdering van verschillende PFAAs. Hierdoor wordt een deel van deze stoffen die in oppervlaktewater, zoals de Rijn, aanwezig zijn, teruggevonden in het daarvan gemaakte drinkwater, en ook in met drinkwater bereide dranken zoals cola uit postmix-apparaten in de horeca en automatenkoffie.

PFAAs worden niet goed verwijderd uit ons water

Eschauzier onderzocht in welke mate PFAAs aanwezig zijn in drinkwaterbronnen (oppervlakte- of grondwater) en keek naar de herkomst van PFAAs. Hij toont aan dat een aantal soorten PFAAs niet of niet volledig verwijderd kan worden. Aan de totale blootstelling aan deze stoffen – bijvoorbeeld via ons dagelijks voedsel – is dus ook drinkwater debet. Bij iedereen zijn PFAAs in het bloed aan te tonen. Eschauzier richtte zich ook op het vinden van efficiënte methoden voor de verwijdering van PFAAs uit water. Hij ontdekte dat ionenwisselaars geschikt zijn om de PFAAs met een zogenoemde korte alkaanketen te verwijderen, terwijl PFAAs met een lange alkaanketen beter met actief kool verwijderd worden.

Hoewel de gemeten concentraties in drinkwater onder de bestaande toelaatbare grens blijven, is er discussie over de toxicologie van de perfluoralkaanverbindingen. Eschauzier adviseert deze stoffen op te nemen in de reguliere monitoringsprogramma’s die drinkwaterproducenten hanteren voor de waterkwaliteit. De waterbedrijven kijken ondertussen al naar alternatieve zuiveringstechnieken, die wel in staat zijn tot verdere verwijdering.

Zelf water zuiveren

Dat is de enige oplossing voor echt schoon water. Het nadeel van gezuiverd water is echter, dat het water enorm verarmd wordt door zuivering. Wij noemen dat wel een dorstig watertje. Door intensieve zuivering bestaat namelijk de kans dat het water in zijn geheel ontdaan wordt van toxische stoffen maar ook van goede stoffen zoals diverse mineralen. Als puur water gedemineraliseerd in ons lichaam terecht komt, blijft het de natuurlijke drang houden zich te willen binden. Teveel van dit dorstige water leidt tot het uitputten van de mineralenreserve van ons eigen lichaam, zoals uitputting van magnesium en calcium. Dan heeft gezuiverd water drinken ernstige gevolgen voor je lichaam: denk je goed te doen, is het tegenovergestelde waar…

De watersystemen van AquaVit doen in dit geval iets bijzonders: nadat het water intensief gefilterd is, worden er 18 verschillende mineralen aan toegevoegd middels mineraalstenen. Op deze manier borg je dat het gefilterd water mineraalrijk is en dus goed voor je lichaam. De AquaVit is een 4-in-1 watersysteem dat kraanwater filtert, mineraliseert en vitaliseert en bovendien het water basisch (alkalisch) maakt. De AquaVit kan bovendien overal geplaatst worden zonder stroom of een wateraansluiting, heeft een uitstekende prijs-/kwaliteitverhouding en is uiteraard vrij van schadelijke stoffen zoals bpa en ftalaten.

Kijk om je heen, laat je goed informeren en schaf een waterfilter aan dat bij jou past.