Rijstwafel gezond? Hoge arsenicumlevels in rijstwafels!

Een rijstwafel is ongezond omdat er arsenicum in zit. Geef je je kinderen dagelijks een gezonde rijstwafel -want geen brood- doe je het als nietsvermoedende ouder weer niet goed. Deze blog schrijf ik vanwege de ongerustheid van een aantal van onze lezers die vragen hebben gesteld over arsenicum in rijst en in rijstwafels in het bijzonder.

Wat is arsenicum (1)

Arsenicum, ofwel arseen, is een scheikundig element (As) dat van nature voorkomt in de natuur. Arsenicum komt bijna niet alleen voor, maar is vaak gebonden aan andere elementen. Er zijn twee soorten arsenicum:

  • Organische arseenverbindingen. Deze komen voor in planten en in dieren en worden sinds de oudheid voor geneesmiddelen gebruikt.
  • Anorganische arseenverbindingen. Deze worden gevonden in rotsen, in de bodem of in water. Ook komt het in het grondwater terecht via verkeer, afvalverwerking, industrie en bijvoorbeeld via verdelgingsmiddelen en pesticiden voor de verdelging van ratten, insecten, onkruid en schimmel. Anorganisch arsenicum is ontzettend giftig.

Arsenicum is best belangrijk in ons lichaam, het wordt bij een aantal chemische reacties gebruikt. In ons lichaam komt het voor als sporenelement in veel organen, met name in de lever maar ook in je botten en spieren. We hebben slechts 10 tot 20 microgram per dag nodig. Het is pas dodelijk bij een dosis tussen de 70 en 180 milligram. Het langdurig gebruiken van anorganisch arsenicum, ook in kleinere hoeveelheden, kan verschillende risico’s voor je gezondheid meebrengen, waaronder kanker, en hart- en vaatziektes.

Arsenicum in onze voeding

Arsenicum is overal. Dus ook in veel van onze voeding. Of de voeding biologisch is of niet, maakt niet uit. Arsenicum komt vanuit de bodem en het water in onze voeding terecht. Gelukkig in veel voeding maar weinig. Anorganisch arsenicum komt onder andere voor in:

  • Water. Gelukkig wordt leidingwater in Nederland streng gecontroleerd. Kraanwater mag niet meer dan 10 microgram arseen per liter bevatten. (2) Water in de Verenigde Staten, Zuid-Amerika en Azië bevat helaas relatief veel arsenicum.
  • Schelpdieren, sommige vissoorten en in zeewier. Met name in schelpdieren die in vervuild water leven. Ook algen kunnen een kleine hoeveelheid (onschadelijk) organisch arsenicum bevatten. (3)
  • Rijst en rijstproducten. RIjst bevat veel meer arsenicum dan andere graangewassen. Dat geldt ook voor anorganisch arsenicum. De verklaring is logisch: rijst groeit in water dus bevat veel meer water en dus veel meer arsenicum. En in landen als China, Thailand, de VS en India wordt het water niet zo nauwgezet gecontroleerd als in Nederland. Let op, want hier gaat dit artikel over: rijst komt in veel voeding voor. Denk aan rijstemelk, ontbijtgranen, rijstdesserts, rijstepap, rijstebloem (voor onder andere babymelk maar ook glutenvrije diëten), rijstproteïne en rijstsiroop. Er zijn diverse onderzoeken uitgevoerd naar de hoeveelheid arsenicum in voeding. Ik ben twee interessante grafieken tegengekomen over de hoeveelheid arsenicum in rijstproducten namelijk hier en hier.
  • Groente. In gebieden waar grondwater sterk is vervuild, is de hoeveelheid arsenicum groter. Wanneer er gebruik gemaakt wordt van arsenicum in verdelgingsmiddelen, is de hoeveelheid arsenicum uiteraard nog groter. Maar in Nederland niet alarmerend genoeg om aan de bel te trekken, zoveel staat wel vast!

Hoe voorkomen we inname van teveel arsenicum?

Meteen wil ik dit punt nuanceren: niet iedereen loopt veel risico op teveel arsenicum! Eerlijk gezegd zie ik maar 3 risicogroepen:

  1. Ben je een grote rijstliefhebber en eet je dagelijks enorme hoeveelheden rijst, neem dan deze tips in acht.
  2. Baby’s en kleine kinderen zijn een risicogroep. Babyvoeding heeft veel op rijst gebaseerde ingrediënten dus check welke producten je aan je baby geeft. Kleine kinderen geven we graag en vaak voedsel als rijstwafels, rijstpudding of rijstemelk. Zij zijn extra kwetsbaar omdat ze kleine lichamen hebben en dan is arsenicum in verhouding in grotere doses. Baby’s, peuters en kinderen krijgen aanzienlijk meer arsenicum binnen per kg lichaamsgewicht dan andere leeftijden. (4)
  3. Glutenvrije en vegan diëten. Rijst is glutenvrij dus wordt veel ingezet in glutenvrije diëten. Pas daar dus op met de hoeveelheid. Veganisten hebben soms moeite met de inname van voldoende eiwit en doen aan eiwitsuppletie. Rijst is een belangrijke proteïnebron, dus zorg ervoor dat je -als je eiwitsupplementen gebruikt- niet alleen eenzijdig rijstproteïne gebruikt. Er is overigens onderzoek gedaan naar arsenicum onder veganisten en vegetariërs maar er zijn geen opvallende verschillen aangetroffen met andere mensen. (4)

Variatie in voedingspatroon

Variatie, variatie, variatie. Het blijft altijd dezelfde regel. Zorg ervoor dat je niet elke dag producten eet op basis van rijst. Let op, rijst komt in veel producten voor, zoals ontbijtgranen, rijstemelk en rijstdesserts maar dus ook in rijstwafels en in babymelk gebaseerd op rijst. Dus kijk vooral naar je totaal inname van rijst(producten).

Rijst zorgvuldig wassen

Voordat je rijst in een pan kookt, is het zinvol om de rijst meerdere keren te spoelen in water. Bij het koken van rijst is het ook zinvol om een grote hoeveelheid water te gebruiken. Arsenicum lost op in water, dus al het water dat niet door de rijst wordt opgenomen, wordt met het arsenicum weggespoeld.

Check de herkomst van de rijst

Zorg ervoor dat je rijst koopt die uit niet of minder vervuilde gebieden afkomstig is. Denk bijvoorbeeld aan rijst uit de Himalaya (Noord-India, Noord-Pakistan en Nepal).

Arsenicum in rijstwafels

De afgelopen jaren zijn er diverse onderzoeken gepubliceerd over arsenicum in rijst. Niets kon meer: rijst kon niet, rijst proteïne kon niet, rijstwafels konden niet enzovoort. Hoe zit het met de adviezen rondom rijstwafels in het buitenland?

In Zweden zijn er 102 rijstproducten onderzocht op arsenicum levels. Rijstwafels scoorden het hoogst op arsenicum. Grote hoeveelheden zijn dan ook ongezond voor met name kinderen. Op basis van dit onderzoek wordt in Zweden aanbevolen dat kinderen niet vaker dan 4 keer per week rijst of rijstproducten moeten eten. Ook wordt geadviseerd om kinderen onder de 6 jaar géén rijstwafels te geven. Noorwegen wacht nog op een eigen beoordeling maar voorlopig wordt in Noorwegen ook rijstemelk afgeraden bij kleine kinderen. (5) In september 2015 waarschuwden de Zweedse autoriteiten ouders opnieuw om hun kleine kinderen géén rijstwafels te geven nadat er opnieuw hoge levels arsenicum in de populaire snack waren aangetroffen. De Britse FDA raadt het drinken van rijstdrank af voor kinderen. En het Duitse BfR adviseert slechts met mate rijstwafels te eten. (6)

In Nederland zijn er nog geen officiële waarschuwingen afgegeven voor het geven van rijstwafels aan jonge kinderen. Maar met het onderzoek dat verzameld is in dit artikel kan je hopelijk zelf een beter onderbouwde keuze maken.

Meer informatie?

Lees dan de blogs van Valisha. Valisha zit bovenop de directe bron in Zweden en publiceert waarschijnlijk als eerste het volgende nieuws 😉

glutenvrije muffin met chocola en kersen

Glutenvrije chocolade kersen muffins

Glutenvrije muffin traktaties, mjammie! Glutenvrije recepten zijn zo ingewikkeld nog niet. Maar wat als je een overheerlijke traktatie wil neerzetten die iedereen uit zin of ...
vet verbranden

Vet verbranden en afvallen door regelmatige inspanning

We zien hen allemaal wel eens in het fitnesscentrum in de buurt: mannen en vrouwen die er met haast religieuze ijver tegenaan gaan op de ...

Semi-paleo weekend

Zo, de proloog (want maar 1 dagje) van de januari Paleo challenge, vrijdag 2 januari, goed doorgekomen. Het was nog vakantie, wat later op, lekker ...

4 reacties op “Rijstwafel gezond? Hoge arsenicumlevels in rijstwafels!”

    1. Hi Mieke,

      Je hebt helemaal gelijk; waar het vervuilde gebieden betreft, en dan met name gebieden waar de bevolking grotendeels afhankelijk is van de rijst, loopt de bevolking een groter risico op arsenicumgerelateerde problemen. Wat dat betreft is het voor ons een zegen dat wij uit zoveel voedselbronnen kunnen putten voor een goede variatie!
      Groetjes, Rosa

  1. Klinkt niet zo goed allemaal.
    Alleen, welke gevolgen kan teveel arsenicum hebben…… dat is een beetje onduidelijk en te weinig gekwantificeerd.
    En daarnaast……….wat met oa Afrika, Indonesie ……..
    Daar wordt heeeeeel veel rijst gegeten ook door kinderen.
    Is daar een verhoogde vorm van de narigheid die door teveel arsenicum wordt veroorzaakt?

    1. Hi Tida,
      het heeft vooral te maken met rijst uit de vervuilde gebieden, daar is het belangrijk om op te letten. En helaas voor mensen die in vervuilde gebieden wonen en geheel afhankelijk zijn van rijst voor hun voeding. Maar elk plekje op aarde heeft wel wat, zo heb ik zelf anderhalf jaar onder de zendmast van IJsselstein gewoond. En heeft Bangkok te maken met enorm veel luchtvervuiling. En …….
      Wij hebben de luxe dat wij kunnen variëren in onze voeding en dat wij ons voor een groot deel kunnen beschermen tegen gifstoffen door de juiste maatregelen. Zelf ben ik gek op rijst. Ik let nu iets beter op de herkomst en probeer altijd al mijn voeding goed te variëren.
      Groetjes, Rosa

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *